Urodziła się 6 maja 1916 r. w Wójtowej Wsi. Wraz z licznym rodzeństwem pomagała rodzicom przy gospodarstwie. Dorastała w rodzinie, która szanowała polskie tradycje, kulturę i język. Dużą rolę w wychowaniu Anny i jej rodzeństwa odegrała babcia, która wieczorami czytała wnukom żywoty świętych i powtarzała: „Moje dzieci, my starzy już nie dożyjemy Polski, ale wy dożyjecie kochanej Polski. A my jesteśmy Polakami i my nie możemy spodlić ani mowy, ani wiary i musimy stać trwale przy naszym haśle: Bóg i Ojczyzna”.
Anna jako młoda dziewczyna śpiewała w polskich chórach („Lutnia” i „Halka”), działała w Związku Stowarzyszeń Młodzieży Polsko-Katolickiej (od 1929 r. Związek Polsko-Katolickiej Młodzieży na Śląsku Opolskim), była harcerką i należała do polskiej kongregacji mariańskiej, prowadzonej przez siostry franciszkanki w szczepanowickim klasztorze. Ponadto działała w amatorskich grupach teatralnych i należała do zespołu teatralnego Alojzego Smolki. Anna poślubiła pochodzącego z Raciborza Smolkę 22 listopada 1938 r. Na ślub przybyli nie tylko krewni i przyjaciele, ale także działacze ruchu polskiego na Śląsku Opolskim i konsul polski w Opolu.
Głównym celem działalności Smolki i jego zespołu było szerzenie języka polskiego. Przedstawienia teatralne odbywały się zwykle w prywatnych domach. Scenę stawiano najczęściej w drzwiach między dwoma pokojami – w jednej siedziały dzieci, a w drugiej aktorzy z kukiełkami. Zdarzało się także, że grupa podróżowała dalej, np. do Gliwic i Wiednia. Najlepszymi krytykami dawanych przez zespół Smolki przedstawień były dzieci, które żywo reagowały na prezentowane treści. Najmłodsi trzęśli się ze strachu na widok „duszka smoluszka” oraz „smoluszkowej wspólnicy”, którymi poruszała Anna.
Członkowie zespołu byli inwigilowani i szykanowani. Pod koniec sierpnia 1939 r. rozpoczęto aresztowania działaczy polskich. Alojzego Smolkę skazano na 10 lat ciężkiego więzienia w Brandenburg-Görden. Wówczas Anna musiała sama zadbać o swoje utrzymanie – pracowała w Lipsku jako pomoc kuchenna, a potem w biurze hurtowni Rigol&Waluga w Opolu. Ponieważ edukację zakończyła w wieku 15 lat, konsekwentnie podnosiła swoje kwalifikacje uczestnicząc w kursach, m.in. biurowym, rachunkowości, czy też stenografii.
W latach 1942–1943 wspólnie z najmłodszą siostrą (Zofią) brała udział w działalności konspiracyjnej. Pod koniec wojny przebywała ze swoim siostrzeńcem w Czechach. Kiedy wróciła do Opola przywitał ją jej mąż, z którym po wojnie reaktywowała teatr kukiełkowy.
Anna Smolka zmarła 11 lipca 1992 r. i została pochowana w Alei Zasłużonych na cmentarzu komunalnym w Opolu.
ul. Zamkowa 2
45-016 Opole (skr. pocztowa 356)
tel. 77 454 55 36
77 454 40 75
77 454 40 76
e-mail: kancelaria@opole.ap.gov.pl