Józefa Liberkowa – kobieta, która kochała strój śląski

Józefa Liberkowa z domu Rymarczyk urodziła się 11 lutego 1877 r. w Oleśnie. Jej ojciec pracował w majątku w Kiełbasinie, którego właścicielem był baron Berthold Alexander von Reiswitz und Kaderzin. Arystokrata zobowiązał się do wykształcenia Józefy w niemieckiej szkole, jednak na przeszkodzie stanęło przywiązanie dziewczynki do stroju śląskiego, któremu była wierna przez całe późniejsze życie. Od najmłodszych lat dbała o zachowanie języka polskiego oraz czuła potrzebę pobudzania ducha polskiego wśród ludności śląskiej. Działała w polskich stowarzyszeniach, uczyła szkolne koleżanki polskich piosenek, czytała wydawane po polsku gazety: „Katolik”, „Dzwony”, „Rodzina”.

Mając 26 lat, Józefa założyła Towarzystwo Polek w Oleśnie, liczące przeszło 100 kobiet. W roku 1904 z jej inicjatywy powstały podobne organizacje w innych miejscowościach powiatu: Wysokiej, Wielkich Borkach, Łowoszowie. Staraniem Józefy towarzystwo otrzymało własny sztandar. Funkcja sztandarowej i haftowanie sztandaru były dla niej niezmiernie zaszczytne. Poświęcenie sztandaru było wielką uroczystością. Sztandar towarzyszył członkiniom organizacji przy wielkich uroczystościach narodowych, pochodach z okazji 1 Maja i 3 Maja oraz podczas pogrzebów.

Władze niemieckie próbowały skonfiskować sztandar najpierw w lutym 1920 r., a następnie podczas manifestacji zorganizowanej w Oleśnie z okazji obchodów święta 3 Maja. Odbył się wtedy uroczysty pochód ulicami miasta, którego uczestnicy nieśli polskie sztandary i śpiewali polskie pieśni patriotyczne. Gdy pochód doszedł do rynku, maszerujący w nim ludzie zostali zaatakowani przez uzbrojonych w pałki bojówkarzy. Ktoś wyszarpnął Józefie sztandar z ręki. Ta, nie zważając na doznane rany, rzuciła się w pogoń za napastnikiem i dotkliwie podrapała go po twarzy. Sztandar został odzyskany, a następnie przekazany do Głównego Zarządu Towarzystwa Polek w Bytomiu.

Józefa Liberkowa brała także aktywny udział w akcji plebiscytowej, organizowała spotkania podczas których wygłaszała referaty na temat polskich tradycji i dziedzictwa kulturowego. W roku 1921, z chwilą wybuchu I powstania śląskiego, organizowała kuchnie dla powstańców, pracując w jednej z nich do końca powstania. W III powstaniu pełniła także rolę sanitariuszki. W wyniku plebiscytu Olesno zostało przyznane Niemcom. Wówczas wzmogły się  represje ze strony władz w stosunku do Józefy i jej bliskich, tak więc rodzina Liberków zostawiła cały dorobek życia i wyjechała do Lublińca. Tam Józefa angażowała się w prace na rzecz ubogich i potrzebujących pomocy, zakładała ochronki, działała w Towarzystwie św. Wincentego a Paulo oraz zasiadała w Radzie Miasta. Zmarła 13 grudnia 1970 r. i została pochowana na cmentarzu parafialnym w Lublińcu.

Józefa Liberkowa, nazywana „Polską Królową z Olesna”, za swą działalność została uhonorowana specjalnym dyplomem podpisanym przez Wojciecha Korfantego. Tym, co ją wyróżniało wśród kobiet walczących o sprawy narodowe, był strój śląski, który nosiła przy każdej okazji. Nie była w tym odosobniona. Podobną postawę reprezentowała senatorka Józefa Bramowska. Przez lata walczyła o polskość Śląska i zawsze występowała w stroju ludowym. Ubiór jej wzbudzał ogromne zainteresowanie, zwłaszcza gdy pojawiała się w nim na posiedzeniach Senatu.