Stefan Oswald Popiołek

39 lat temu zmarł Stefan Oswald Popiołek – opolski siłacz, społecznik, naukowiec, założyciel dwóch ważnych instytucji działający na terenie Opola. Urodzony w miejscowości Ochodze 3 sierpnia 1926 r. w rodzinie Jana Popiołka, z zawodu cieśli, i Gertrudy z domu Langner, był drugim z kolei dzieckiem spośród pięciorga rodzeństwa. Absolwent Miejskiego Gimnazjum Męskiego w Opolu. W czasie II wojny światowej został powołany do służby wojskowej, jak inni obywatele III Rzeszy Niemieckiej w tamtym czasie. W czerwcu 1946 roku powrócił w rodzinne strony. Zapisał się na kurs uzupełniający dla nauczycieli działający przy Liceum Pedagogicznym i Wychowawczyń Przedszkoli w Opolu. Świadectwo dojrzałości z przedmiotów pedagogicznych i artystyczno-technicznych uzyskał w 1948 roku jako ekstern. Następnie ukończył studia historyczne na Uniwersytecie we Wrocławiu uzyskując w 1952 r. dyplom magistra filozofii z zakresu historii, a w 1969 r. tytuł doktora nauk humanistycznych w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Opolu. Stefan Oswald Popiołek jeszcze podczas studiów zatrudnił się w Wojewódzkim Archiwum Państwowym we Wrocławiu. Od tego czasu większość życia zawodowego poświęcił pracy w państwowej służbie archiwalnej. W 1951 został tymczasowym kierownikiem Powiatowego Archiwum Państwowego w Opolu, a dwa lata później, kiedy opolskie archiwum podniesiono do rangi archiwum wojewódzkiego, S.O. Popiołek został jego pierwszym dyrektorem. Funkcję tę, z dwunastoletnią przerwą, pełnił przez dwadzieścia lat. Placówkę tę zorganizował od podstaw. Dzięki jego zaangażowaniu zasób Wojewódzkiego Archiwum Państwowego szybko się powiększał o cenne materiały do historii regionu, pochodzące między innymi z archiwów krajowych i zagranicznych. Jednym z jego osiągnięć było pozyskanie budynku przy ul. Zamkowej 2, dzięki czemu można było w odpowiedni sposób zabezpieczyć archiwalia.  S.O. Popiołek po raz kolejny wykorzystał swój talent organizacyjny, tworząc od podstaw w 1964 r. Centralne Muzeum Martyrologii Jeńców Wojennych w Łambinowicach (obecnie Centralne Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach – Opolu), którą kierował w latach 1966–1978. Położył ogromne zasługi w zorganizowaniu i rozwoju naukowo-badawczym tej placówki. Oprócz założenia wspomnianych instytucji, Stefan Oswald Popiołek angażował się w organizację życia naukowego w Opolu. Był współorganizatorem Opolskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Pełnił funkcję prezesa Komitetu Badań Naukowych Opolszczyzny. Czynnie uczestniczył w pracach organizacyjnych nad reaktywowaniem Instytutu Śląskiego w Opolu. Ponadto opublikował wiele prac naukowych z zakresu historii Śląska. Udzielał się również w pracy społeczno-politycznej, uczestnicząc w pracach, między innymi Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu, Frontu Jedności Narodowej. Zmarł 5 listopada 1986 r. Został pochowany na cmentarzu w Opolu-Półwsi. Był człowiekiem niemal całkowicie oddanym pracy, a przy tym szanowanym mieszkańcem Opola. Podarował bibliotece podręcznej Archiwum bogaty zbiór przedwojennych publikacji.

Opracowała Barbara Sypko